Praktyczny poradnik savoir–vivre wobec osób niepełnosprawnych
Praktyczny poradnik savoir–vivre wobec osób niepeÅ‚nosprawnych
OSOBY NIEWIDOME umieją orientować się w terenie i poruszać się po ulicach.
• Osoby te sÄ… w stanie same podróżować, choć czasem korzystajÄ… z laski lub z pomocy psa przewodnika. Niektóre osoby mogÄ… mieć problemy ze wzrokiem, które nie sÄ… widoczne.
BÄ…dź przygotowany, aby udzielić takiej osobie pomocy – na przykÅ‚ad przeczytać jej coÅ› – kiedy ciÄ™ o to poprosi.
• Zanim nawiążesz kontakt fizyczny, uprzedź o tym osobÄ™ niewidomÄ…. WymieÅ„ swoje imiÄ™, a jeÅ›li jest to stosowne – również funkcjÄ™, jakÄ… peÅ‚nisz, np. ochroniarz, bileter, opiekun spoÅ‚eczny, recepcjonistka czy kolega z wydziaÅ‚u.
Powinieneś też przedstawić osobę niewidomą wszystkim osobom z grupy, aby nie poczuła się ona wykluczona.
• Jeżeli nowy klient lub pracownik jest osobÄ… niewidomÄ… lub niedowidzÄ…cÄ…, oprowadź jÄ… po wszystkich pomieszczeniach.
• Osoby niewidome korzystajÄ… ze swoich rÄ…k do utrzymywania równowagi, wiÄ™c jeÅ›li chcesz takÄ… osobÄ™ poprowadzić, zaproponuj jej swoje ramiÄ™, zamiast chwytać jÄ… za rÄ™kÄ™ (można jednak poprowadzić rÄ™kÄ™ osoby niewidomej do porÄ™czy lub oparcia krzesÅ‚a, jeÅ›li chce ona wejść na schody lub usiąść).
• Jeżeli osoba niewidoma korzysta z pomocy psa przewodnika, idź po przeciwnej stronie niż pies. IdÄ…c opisuj otoczenie i wskazuj przeszkody, np. schody („w górÄ™” lub „w dóÅ‚”) albo dziurÄ™ w chodniku. Inne zagrożenia to: drzwi obrotowe, otwarte drzwiczki szafy i przedmioty wystajÄ…ce ze Å›cian na poziomie gÅ‚owy, takie jak roÅ›liny czy lampy. JeÅ›li chcesz ostrzec osobÄ™ niewidomÄ…, zrób to w sposób konkretny. Sam okrzyk „uważaj!” nie pozwoli jej zorientować siÄ™, czy ma siÄ™ zatrzymać, uciekać, pochylić czy coÅ› przeskoczyć.
• Jeżeli wskazujesz osobie niewidomej drogÄ™, podaj jej konkretne wskazówki niewymagajÄ…ce orientacji wzrokowej. Zamiast powiedzieć „skręć w prawo przy póÅ‚ce z materiaÅ‚ami biurowymi” powiedz „idź prosto do koÅ„ca alejki a potem skręć w prawo”, gdyż osoba ta może nie wiedzieć, gdzie znajdujÄ… siÄ™ materiaÅ‚y biurowe.
• JeÅ›li musisz już iść i pozostawiasz osobÄ™ niewidomÄ… w jakimÅ› miejscu samÄ…, powiedz jej o tym, opisz jej drogÄ™ do wyjÅ›cia a nastÄ™pnie pozostaw jÄ… blisko Å›ciany, stoÅ‚u lub w jakimÅ› innym konkretnym miejscu. PozostawiajÄ…c takÄ… osobÄ™ na Å›rodku pomieszczenia sprawiasz jej duży kÅ‚opot.
• Nie dotykaj laski ani psa osoby niewidomej. Pies jest w pracy i nie może siÄ™ rozpraszać, laska stanowi cześć przestrzeni osobistej danej osoby. JeÅ›li osoba niewidoma poÅ‚oży gdzieÅ› laskÄ™, nie przekÅ‚adaj jej, uprzedzaj jedynie wtedy, jeÅ›li może stanowić ona przeszkodÄ™.
Jeżeli osoba niewidzÄ…ca wymaga poprowadzenia, zamiast chwytać jÄ… za rÄ™kÄ™, zaproponuj jej swoje ramiÄ™ „To może PaniÄ…/Pana przeprowadzÄ™?” „Niech Pani/Pan zaczeka! Może chciaÅ‚aby Pani/Pan przytrzymać siÄ™ mojego ramienia?”
• Proponuj niewidomym klientom odczytanie informacji podanych w formie pisemnej, np. karty daÅ„, etykiet na produktach albo wyciÄ…gu z konta. Odlicz resztÄ™ na gÅ‚os, aby mogli oni zapamiÄ™tać, jakie otrzymali banknoty.
• JeÅ›li serwujesz osobie niewidomej posiÅ‚ek, opisz jej dokÅ‚adnie zawartość talerza posÅ‚ugujÄ…c siÄ™ orientacjÄ… wg zegara (godzina 12 znajduje siÄ™ najdalej od niej a 6 najbliżej). UsuÅ„ z talerza przybranie i wszystkie elementy, które nie nadajÄ… siÄ™ do jedzenia. Niektórzy goÅ›cie mogÄ… poprosić ciÄ™ o pokrojenie potrawy na kawaÅ‚ki, możesz to zrobić w kuchni przed jej podaniem.
• Osoby niedowidzÄ…ce mogÄ… przeczytać jedynie informacje wydrukowane dużą czcionkÄ…. Rodzaj czcionki i odpowiednie odstÄ™py sÄ… równie ważne, jak jej rozmiar. Etykiety i oznaczenia powinny być napisane wyraźnymi literami kontrastujÄ…cymi z tÅ‚em. Osobom niedowidzÄ…cym najÅ‚atwiej jest przeczytać tekst napisany wielkimi biaÅ‚ymi literami na czarnym tle.
• Bardzo ważnym elementem jest dobre oÅ›wietlenie, lecz nie powinno ono być zbyt jasne. ÅšwiatÅ‚o odbijajÄ…ce siÄ™ od bÅ‚yszczÄ…cej powierzchni może razić w oczy.
• Dopilnuj, aby na drodze, jakÄ… poruszajÄ… siÄ™ osoby niewidome i niedowidzÄ…ce, nie byÅ‚o żadnych przeszkód. Jeżeli osoby te sÄ… twoimi regularnymi klientami lub też pracownikami, informuj je o wszelkich zmianach, np. o przestawionych meblach, sprzÄ™tach i innych przedmiotach.
- PodajÄ…c wskazówki osobie niewidzÄ…cej lub niedowidzÄ…cej, bÄ…dź dokÅ‚adny. Zamiast „Teraz proszÄ™ uważać!” ( Na co uważać?!) lepiej powiedzieć np. „ProszÄ™ uważać, podÅ‚oga jest mokra.”
Praktyczny poradnik savoir–vivre wobec osób niepeÅ‚nosprawnych
AUTOR: Judy Cohen ACCESS RESOURCES Ilustracje: Yvette Silver
Publikacja: United Spinal Association
TÅ‚umaczenie na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej PeÅ‚nomocnik RzÄ…du ds. Osób NiepeÅ‚nosprawnych Adaptacja
Biuro PeÅ‚nomocnika RzÄ…du do Spraw Osób NiepeÅ‚nosprawnych
(…) Osoby niewidome lub niedowidzÄ…ce
Poniedziałek, 08 05 2017 / Autor: Judy Cochen